Efektywne wykorzystanie energii ma na celu zmniejszenie ilości energii potrzebnej do dostarczania produktów i usług. Zadanie to można zrealizować na kilka sposobów. Zaczynając od zmniejszenia zapotrzebowania na energię, a na jej racjonalnym użytkowaniu kończąc.
Przykładowo docieplenie budynku sprawie, iż do osiągnięcia takiego samego komfortu cieplnego potrzebujemy o wiele mniej energii niż przed termomodernizacją. Spowodowało to swego rodzaju trend w budownictwie. W 2014 roku wprowadzono ograniczenie dotyczące maksymalnego zapotrzebowania budynku na ciepło, ustalając je na poziomie 120 kWh/(m2.rok) dla budownictwa mieszkalnego. Po raz pierwszy wprowadzono także normy dotyczące współczynnika przenikalności poszczególnych przegród budowlanych (ścian zewnętrznych, stropów, drzwi, czy okien). Kolejne ograniczenia zostały wprowadzone na początku roku 2017. Zmniejszono wtedy energochłonność budynków mieszkalnych do poziomu 95 kWh/(m2.rok). Na rok 2021 przewidziano kolejne zaostrzenie norm energochłonności od poziomu 70 kWh/(m2.rok), co obecnie odpowiada standardowi energooszczędnemu. Przewidywać należy, że w kolejnych latach tendencja się utrzyma, a budownictwo mieszkalne osiągnie „przymusowy” standard niskoenergetyczny.
Tab. Podział budynków na klasy energetyczne ze względu na sezonowe zapotrzebowanie na ciepło (EA)
Źródło: [www.termo-systemy.pl/klasa-energetyczna-budynku]
Poza zwiększaniem energooszczędności budynku wskazanym jest także wykorzystanie urządzeń o możliwie jak najwyższej sprawności, a także zamiana wysokotemperaturowego ogrzewania grzejnikowego, na niskotemperaturowe ogrzewanie podłogowe.
Zastosowanie świetlówek ledowych sprawia, że do oświetlenia pomieszczenia potrzebujemy nawet kilkunastokrotnie mniej energii niż przy użyciu zwykłych żarówek. Zasada ta tyczy się także pozostałych urządzeń wykorzystujących do swej pracy energię elektryczną. Społeczeństwo coraz bardziej świadomie dokonuje zakupów urządzeń o wyższej klasie energetycznej (przynajmniej A+).
Tab. Klasy efektywności energetycznej niektórych urządzeń (Rozporządzenia Komisji (EU) 1060/2010)
Źródło: [http://ogarniamprad.weebly.com/strona-g322oacutewna/klasy-energetyczne-urzadzen-agd]
Poza bezpośrednią zamianą urządzeń na te o mniejszej energochłonności, możemy zastosować szereg rozwiązań mających na celu zmniejszenie zużycia energii w sposób pośredni. Możemy zacząć od najprostszych rzeczy, np. jeżeli chcemy zagotować wodę na jedną herbatę, nie będziemy podgrzewać pełnego czajnika wody, zaś idąc spać, nie będziemy zostawiać urządzeń w trybie uśpienia, z włączoną kontrolką, dobrze też pamiętać o wypinaniu z gniazdek ładowarek zaraz po naładowaniu sprzętu. Coraz częściej w budynkach stosuje się także systemy inteligentnego sterowania, mające na celu zmniejszenie zużycia energii poprzez jej wykorzystanie w bardziej racjonalny sposób. Jeżeli czujnik w pomieszczeniu przez dłuższy czas nie rejestruje ruchu, światło wyłączy się samo. Urządzenia coraz częściej mają wbudowany moduł, dzięki któremu wyłączają się po dłuższym okresie bezczynności.
Wszystkie te rozwiązania przyczyniają się do zmniejszenia użycia energii, co przekłada się bezpośrednio na zmniejszenie zużycia paliw kopalnych, a tym samym pozwala zmniejszyć zanieczyszczenie środowiska poprzez redukcję gazów cieplarnianych. Zarówno zmniejszenie emisji CO2 i pozostałych zanieczyszczeń, jak i zmniejszenie użycia energii, wpisują się bezpośrednio w politykę energetyczną Unii Europejskiej.
