Czyste powietrze – nowe zasady w 2025 roku: co się zmienia i jak to wykorzystać?

Najważniejsze zmiany w programie „Czyste Powietrze” 2025

Nowe progi dochodowe i poziomy dofinansowania

W 2025 roku program „Czyste Powietrze” przeszedł istotną aktualizację, która objęła między innymi zmiany w progach dochodowych, na podstawie których przyznawane jest dofinansowanie. Dotychczasowe kryteria zostały dostosowane do rosnących kosztów życia oraz inflacji, co oznacza, że więcej gospodarstw domowych będzie mogło skorzystać z wyższych poziomów wsparcia. Obecnie obowiązują trzy poziomy dofinansowania:

• Podstawowy poziom – dla osób, których roczny dochód na osobę w gospodarstwie domowym nie przekracza 135 000 zł.
• Podwyższony poziom – dla gospodarstw, gdzie dochód na osobę nie przekracza 1894 zł (lub 2651 zł w przypadku gospodarstw jednoosobowych).
• Najwyższy poziom – dla osób otrzymujących zasiłki z MOPS/GOPS lub innych form wsparcia społecznego.

Zmiany te mają na celu zwiększenie dostępności programu dla osób znajdujących się w trudniejszej sytuacji materialnej, a także motywowanie do kompleksowej termomodernizacji budynków, co przynosi najlepsze efekty ekologiczne i ekonomiczne.

Zmiany w wymaganiach dotyczących źródeł ciepła i ocieplenia budynków

Jedną z kluczowych zmian w 2025 roku są nowe wymagania techniczne wobec urządzeń grzewczych oraz materiałów izolacyjnych. Od teraz dofinansowanie przysługuje jedynie na urządzenia spełniające najwyższe normy efektywności energetycznej, np. pompy ciepła z odpowiednim certyfikatem, kotły na biomasę klasy 5 lub gazowe kondensacyjne z odpowiednią etykietą energetyczną.

Wykluczono natomiast możliwość finansowania kotłów węglowych, niezależnie od klasy. To konsekwencja polityki dekarbonizacyjnej oraz dążenia do redukcji emisji pyłów i tlenków azotu, szczególnie w regionach o wysokim stopniu zanieczyszczenia powietrza.

Zmiany objęły również materiały do ocieplenia ścian, dachów i stropów – dofinansowanie uzyskać można tylko w przypadku stosowania materiałów o odpowiednim współczynniku przenikania ciepła, zgodnym z najnowszymi normami WT2021. Ma to na celu zwiększenie trwałości inwestycji oraz obniżenie zużycia energii w długim okresie.

Wprowadzenie obowiązkowych audytów energetycznych

Od 2025 roku audyt energetyczny stał się obowiązkowym elementem dokumentacji w przypadku wnioskowania o wyższy poziom dofinansowania. Audyt jest również zalecany dla podstawowego poziomu wsparcia, choć nieobowiązkowy.

Audyt ma na celu:

• Wskazanie najbardziej opłacalnych inwestycji z punktu widzenia energetycznego.
• Oszacowanie oszczędności w kosztach ogrzewania po modernizacji.
• Zapewnienie, że inwestycje prowadzą do rzeczywistej poprawy efektywności budynku.

Koszt audytu można częściowo lub całkowicie uwzględnić w kosztach kwalifikowanych, co zachęca do korzystania z usług certyfikowanych audytorów. W praktyce oznacza to, że przed rozpoczęciem prac modernizacyjnych warto zlecić profesjonalne obliczenia, które pozwolą optymalnie wykorzystać dostępne środki z programu „Czyste Powietrze”.

Nowe zasady składania wniosków – uproszczenia i cyfryzacja

W odpowiedzi na liczne głosy beneficjentów, wprowadzono także zmiany w sposobie składania wniosków. Od teraz proces ten ma być bardziej przyjazny i zautomatyzowany. Portal gov.pl został zintegrowany z bazami danych GUS i PESEL, dzięki czemu wiele danych uzupełniana jest automatycznie po zalogowaniu profilem zaufanym.

Najważniejsze ułatwienia to:

• Możliwość wnioskowania w pełni online, bez konieczności wizyty w urzędzie.
• Elektroniczna weryfikacja dochodów – bez potrzeby załączania PIT-ów czy zaświadczeń z ZUS.
• Szybsza ścieżka rozpatrywania wniosków dla osób korzystających z pełnej cyfryzacji.

Dodatkowo, uruchomiono specjalny kalkulator dofinansowania, który pozwala oszacować potencjalną kwotę dotacji jeszcze przed złożeniem wniosku. Ma to ułatwić planowanie inwestycji i wykluczyć nieporozumienia związane z interpretacją przepisów.

Terminy obowiązywania nowych przepisów i okres przejściowy

Choć nowe zasady weszły w życie 1 stycznia 2025 roku, przewidziano okres przejściowy dla osób, które rozpoczęły przygotowania do inwestycji jeszcze według wcześniejszych wytycznych. Wnioski złożone do 31 marca 2025 roku będą mogły być oceniane według starych zasad, o ile dotyczą projektów, których realizacja rozpoczęła się przed 1 stycznia.

Po tej dacie wszystkie nowe wnioski będą rozpatrywane już zgodnie z nowymi regułami. W praktyce oznacza to, że osoby planujące modernizację powinny:

• Szybko zdecydować, czy chcą złożyć wniosek „na starych zasadach”,
• Albo przygotować się do wdrożenia nowych wymogów – szczególnie w zakresie audytu energetycznego.

Warto również podkreślić, że zmiany są częścią szerszej reformy krajowej polityki klimatycznej i będą w kolejnych latach uzupełniane dodatkowymi rozwiązaniami, np. dopłatami do rachunków za ogrzewanie w przypadku zastosowania OZE lub rozszerzeniem katalogu wspieranych technologii.

Wprowadzenie nowych zasad ma na celu nie tylko zwiększenie skuteczności programu, ale też realny wpływ na jakość powietrza w Polsce. Dzięki tym zmianom można się spodziewać jeszcze lepszej efektywności energetycznej budynków oraz większego zainteresowania ekologicznymi rozwiązaniami grzewczymi.

Jak skorzystać z programu po zmianach?

Kto nadal może liczyć na najwyższe dofinansowanie?

W 2025 roku najwyższy poziom dofinansowania w programie „Czyste Powietrze” jest zarezerwowany dla osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji finansowej. Dotyczy to przede wszystkim:

• osób korzystających ze świadczeń z pomocy społecznej, takich jak zasiłek stały, okresowy czy zasiłek rodzinny,
• gospodarstw jednoosobowych z dochodem miesięcznym nieprzekraczającym 2651 zł,
• gospodarstw wieloosobowych z dochodem na osobę nie wyższym niż 1894 zł.

W tej grupie beneficjentów możliwe jest uzyskanie nawet do 135 000 zł dotacji, zwłaszcza w przypadku kompleksowej termomodernizacji budynku, obejmującej m.in. ocieplenie przegród, wymianę źródła ciepła, modernizację instalacji grzewczej, montaż OZE oraz audyt energetyczny.

Co ważne – im bardziej zintegrowane działania, tym większe szanse na uzyskanie maksymalnego wsparcia. Inwestycje obejmujące jedynie wymianę pieca mogą nie wystarczyć do uzyskania najwyższego poziomu dofinansowania, dlatego warto rozważyć kompleksowy plan modernizacji budynku.

Jak przygotować się do złożenia wniosku według nowych zasad?

Przygotowanie do nowego naboru wniosków powinno rozpocząć się od zebrania niezbędnych dokumentów oraz – co jest nowością – zamówienia audytu energetycznego. Ten dokument jest obecnie podstawą do planowania inwestycji, ponieważ wskazuje, które elementy budynku są najbardziej energochłonne i jakie zmiany przyniosą największą poprawę.

Kolejne kroki to:

1. Zalogowanie się na portalu gov.pl z użyciem profilu zaufanego.
2. Wypełnienie wniosku online – z dużą liczbą danych uzupełnianych automatycznie.
3. Dołączenie audytu oraz ofert wykonawców, jeśli są już znani.
4. Wysłanie wniosku drogą elektroniczną lub złożenie w urzędzie (opcjonalnie).

Dodatkowo warto:

• Skorzystać z internetowego kalkulatora dotacji, który pomoże oszacować przysługującą kwotę.
• Przejrzeć listę zielonych urządzeń i materiałów (ZUM) – tylko te kwalifikują się do dofinansowania.

W przypadku niejasności, można uzyskać bezpłatną pomoc w punktach konsultacyjnych Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz w gminach partnerskich programu.

Co zrobić, jeśli projekt modernizacji był zaplanowany według starych wytycznych?

Dla osób, które jeszcze w 2024 roku planowały modernizację domu zgodnie ze wcześniejszymi zasadami, przewidziano okres przejściowy trwający do końca marca 2025 roku. W tym czasie:

• można jeszcze złożyć wniosek na starych zasadach (o ile nie zostały wprowadzone istotne zmiany w dokumentacji),
• można też dostosować projekt do nowych wytycznych, np. zamawiając audyt i aktualizując oferty wykonawców.

W praktyce warto rozważyć zmodyfikowanie istniejącego planu inwestycji, aby uzyskać wyższe dofinansowanie. Przykładowo, jeśli wcześniej planowano jedynie wymianę pieca, można teraz dodać ocieplenie poddasza i wymianę okien, co zwiększy szanse na uzyskanie pełnego wsparcia.

Ważne: jeżeli inwestycja już się rozpoczęła, a nie został jeszcze złożony wniosek o dotację, trzeba działać szybko – po 31 marca 2025 będą obowiązywały wyłącznie nowe zasady.

Współpraca z firmami audytowymi i instalacyjnymi – co się zmienia?

Nowe przepisy nakładają większy nacisk na jakość i wiarygodność dokumentacji, dlatego współpraca z profesjonalnymi firmami z branży OZE, budowlanej i grzewczej staje się kluczowa. Przede wszystkim:

• audyt energetyczny musi być wykonany przez uprawnionego specjalistę, wpisanego na listę certyfikowanych audytorów,
• oferty wykonawców powinny zawierać dane techniczne, potwierdzenia zgodności z listą ZUM oraz przewidywane terminy realizacji,
• wszystkie elementy inwestycji muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami i standardami technicznymi.

Dobrą praktyką jest zawarcie pisemnej umowy z firmą wykonawczą, z jasno określonym zakresem prac i terminami, a także z możliwością korekty harmonogramu w przypadku zmiany terminu wypłaty środków.

Co istotne, wiele firm instalacyjnych oraz dostawców materiałów budowlanych oferuje obecnie wsparcie przy wypełnianiu wniosków, a niektóre zajmują się nawet kompleksową obsługą klienta – od audytu, przez przygotowanie dokumentacji, aż po realizację i rozliczenie dotacji.

Przykładowy harmonogram działań po wejściu zmian w życie

Aby sprawnie skorzystać z programu „Czyste Powietrze” po zmianach z 2025 roku, warto opracować prosty harmonogram działań:

1. Styczeń-luty – sprawdzenie przysługującego poziomu dofinansowania na podstawie dochodów, wybór poziomu wsparcia.
2. Luty-marzec – zamówienie audytu energetycznego, analiza wyników i zaplanowanie zakresu modernizacji.
3. Marzec-kwiecień – kontakt z firmami wykonawczymi, uzyskanie wycen i ofert technicznych, sprawdzenie zgodności z listą ZUM.
4. Kwiecień-maj – przygotowanie i złożenie wniosku w systemie elektronicznym, załączenie wymaganych dokumentów.
5. Maj-lipiec – oczekiwanie na decyzję, rozpoczęcie prac po otrzymaniu promesy dotacji lub umowy.
6. Lato-jesień – realizacja inwestycji zgodnie z harmonogramem, dokumentacja fotograficzna, faktury, protokoły.
7. Jesień-zima – złożenie wniosku o płatność i końcowe rozliczenie dotacji.

Dobrze zaplanowana inwestycja, oparta na aktualnych zasadach programu, pozwala nie tylko na uzyskanie znaczącego wsparcia finansowego, ale również na realne obniżenie kosztów eksploatacyjnych budynku i poprawę komfortu życia na lata.

Program „Czyste Powietrze” a długofalowe korzyści dla domów i środowiska

Jakie efekty przynoszą inwestycje w poprawę efektywności energetycznej?

Inwestycje wspierane przez program „Czyste Powietrze” nie ograniczają się jedynie do poprawy estetyki domu czy spełnienia wymagań formalnych – ich rzeczywisty wpływ jest znacznie szerszy i głęboko odczuwalny zarówno przez mieszkańców, jak i środowisko naturalne. Przede wszystkim prowadzą one do zwiększenia efektywności energetycznej budynku, czyli zmniejszenia ilości energii potrzebnej do jego ogrzewania, chłodzenia, wentylacji i podgrzewania wody.

Termomodernizacja – obejmująca ocieplenie ścian, stropów, dachów, wymianę okien oraz modernizację instalacji grzewczej – może przynieść nawet 40–60% oszczędności w zużyciu energii. Przekłada się to bezpośrednio na niższe rachunki za ogrzewanie, a w przypadku budynków, które zdecydują się na instalację fotowoltaiki lub pomp ciepła, możliwe jest osiągnięcie blisko zerowego zużycia energii z sieci.

Z czasem domy objęte kompleksową modernizacją nie tylko zużywają mniej energii, ale stają się bardziej komfortowe – cieplejsze zimą, chłodniejsze latem, pozbawione wilgoci i przeciągów. To wszystko wpływa na komfort życia domowników, co jest często niedocenianą, lecz bardzo realną korzyścią.

Wpływ programu na jakość powietrza i zdrowie mieszkańców

Jednym z głównych celów programu „Czyste Powietrze” jest redukcja emisji zanieczyszczeń powietrza, pochodzących głównie z domowych kotłów i pieców, tzw. niskiej emisji. W wielu polskich miejscowościach to właśnie ogrzewanie budynków jednorodzinnych jest głównym źródłem smogu – szczególnie w sezonie grzewczym.

Wymiana starych, nieefektywnych kotłów węglowych na nowoczesne, niskoemisyjne źródła ciepła, takie jak pompy ciepła, kotły na pellet klasy 5 czy kotły gazowe kondensacyjne, znacząco zmniejsza ilość emitowanych pyłów zawieszonych PM10 i PM2.5, a także tlenków siarki i azotu.

Lepsza jakość powietrza oznacza konkretne korzyści zdrowotne – mniej chorób układu oddechowego, mniej zaostrzeń astmy i alergii, mniejsze ryzyko chorób serca, a także poprawę samopoczucia i wydolności fizycznej, zwłaszcza u dzieci i osób starszych.

Program przyczynia się także do budowania lokalnych społeczności dbających o jakość powietrza, co może skutkować większym zainteresowaniem tematami ekologicznymi, edukacją dzieci i wspólnymi inicjatywami prozdrowotnymi.

Oszczędności na rachunkach i wzrost wartości nieruchomości

Nie można pominąć bardzo wymiernych korzyści finansowych, jakie płyną z udziału w programie „Czyste Powietrze”. Oprócz dotacji sięgających nawet 135 000 zł, właściciele domów odczuwają efekty w postaci niższych kosztów eksploatacyjnych.

Wymiana źródła ciepła na bardziej efektywne, modernizacja systemu wentylacji i docieplenie przegród skutkuje redukcją zapotrzebowania na energię cieplną nawet o połowę. W domach, gdzie wcześniej wydawano kilkanaście tysięcy złotych rocznie na opał (węgiel, drewno), po modernizacji rachunki mogą spaść do kilku tysięcy lub nawet do zera – w przypadku połączenia fotowoltaiki z pompą ciepła i zasobnikiem.

Dodatkowo, zmodernizowane budynki zyskują na wartości rynkowej. Coraz więcej kupujących bierze pod uwagę klasę energetyczną budynku, certyfikaty, typ ogrzewania i roczne koszty utrzymania. Dom, który przeszedł kompleksową modernizację i uzyskał dotację z programu, może być atrakcyjniejszy dla potencjalnych nabywców – również dlatego, że nowy właściciel nie musi już inwestować w termomodernizację.

Edukacyjna rola programu i wpływ na świadomość ekologiczną

Choć często pomijany, aspekt edukacyjny programu „Czyste Powietrze” jest jednym z jego najcenniejszych efektów ubocznych. Dzięki kampaniom informacyjnym, spotkaniom w gminach, obecności w mediach i materiałom edukacyjnym, coraz więcej Polaków zyskuje świadomość:

• czym jest smog i jak powstaje,
• jakie źródła ciepła są bezpieczne i ekologiczne,
• jak ograniczyć straty ciepła w domu,
• jakie są realne skutki oddychania zanieczyszczonym powietrzem.

Edukacja ta nie dotyczy tylko dorosłych. W wielu gminach programy towarzyszące „Czystemu Powietrzu” trafiają także do dzieci i młodzieży – poprzez konkursy, warsztaty, lekcje tematyczne. To buduje fundamenty świadomego społeczeństwa przyszłości, które będzie chętniej sięgało po rozwiązania ekologiczne, odnawialne źródła energii i zrównoważony styl życia.

Czego możemy się spodziewać w kolejnych etapach programu?

Władze zapowiadają, że program „Czyste Powietrze” będzie kontynuowany przynajmniej do 2029 roku, a jego budżet będzie jeszcze powiększany – zarówno ze środków krajowych, jak i unijnych. Już teraz zapowiedziano nowe udogodnienia oraz rozbudowę katalogu kosztów kwalifikowanych.

W nadchodzących latach możemy spodziewać się:

• większego nacisku na odnawialne źródła energii, zwłaszcza magazyny energii, kolektory słoneczne i systemy rekuperacji,
• preferencji dla budynków, które osiągają status „zeroemisyjnych” – możliwe będą dodatkowe premie finansowe za pełną transformację energetyczną,
• wdrożenia programów towarzyszących – np. darmowych szkoleń dla instalatorów i doradców energetycznych,
• dalszej cyfryzacji procesu wnioskowania, z większym udziałem sztucznej inteligencji w ocenie dokumentacji,
• rozszerzenia programu o budynki wielorodzinne i wspólnoty mieszkaniowe w ramach osobnego komponentu.

Widać wyraźnie, że „Czyste Powietrze” to nie tylko projekt dotacyjny, ale część znacznie szerszej strategii transformacji energetycznej Polski. Dzięki jego długofalowemu działaniu coraz więcej domów staje się nowoczesnych, zdrowych i energooszczędnych, a mieszkańcy – bardziej świadomi i zaangażowani w ochronę środowiska.

FAQ czyste powietrze nowe zasady

Na czym polegają nowe zasady programu „Czyste Powietrze” w 2025 roku?

Nowe zasady obejmują zmiany w progach dochodowych, wymóg audytu energetycznego oraz nowy sposób składania wniosków – uproszczony i częściowo zautomatyzowany.

Kto może uzyskać największe dofinansowanie w 2025 roku?

Największe dofinansowanie otrzymają gospodarstwa domowe o najniższych dochodach, które zdecydują się na kompleksową termomodernizację z wymianą źródła ciepła.

Czy można składać wnioski według starych zasad?

Po zakończeniu okresu przejściowego obowiązują wyłącznie nowe zasady. Osoby planujące inwestycje według starych wytycznych powinny jak najszybciej złożyć wniosek lub dostosować projekt.

Czy audyt energetyczny jest obowiązkowy dla każdego?

Tak, w 2025 roku audyt energetyczny stał się obowiązkowym elementem wniosku, zwłaszcza przy ubieganiu się o wyższe poziomy dofinansowania.

Jakie są główne cele wprowadzonych zmian?

Zmiany mają na celu zwiększenie efektywności programu, uproszczenie procesu aplikacyjnego i poprawę jakości realizowanych inwestycji energetycznych.